1959’da Antarktika’da yaşanan bir kazada hayatını kaybeden bir İngilizin kemikleri, 65 yıl sonra eriyen bir buzulda bulundu.
Kalıntılar, Polonya Antarktika ekibi tarafından Ocak ayında keşfedildi. Yanında bir kol saati, bir radyo ve bir pipo da bulundu.
Yapılan incelemeler sonucu, cesedin 25 yaşındayken buzul çatlağına düşen Dennis “Tink” Bell’e ait olduğu kesinleşti.
Dennis Bell, o dönem, günümüzde “British Antarctic Survey” (BAS) olarak bilinen kurum için çalışıyordu.
86 yaşındaki ağabeyi David Bell BBC’ye yaptığı açıklamada, “Onu bulma umudumu çoktan yitirmiştim. Bu inanılmaz, şaşırtıcı. Hâlâ aklım almıyor” diyor.
- Antarktika’da karda ilk kez mikroplastik tespit edildi
BAS Direktörü Prof. Dame Jane Francis ise Dennis’i “son derece zorlu koşullarda Antarktika’nın keşfi ve ilk bilimsel çalışmalarına katkı sunan cesur insanlardan biriydi” diyerek tanımlıyor ve sözlerini şöyle sürdürüyor:
“1959’da kaybolmuş olsa da, anısı meslektaşları arasında ve Kutup araştırmalarının mirasında yaşamaya devam etti.”
Nasıl kayboldu?
1959 yılının Temmuz ayında, David Bell’in Londra’daki aile evine bir telgraf ulaştı.
David o anı hatırlıyor: “Telgrafçı, ‘Üzgünüm ama haberler iyi değil’ dedi.”
Bunun üzerine yukarı çıkarak anne ve babasına haberi verdi:
“Korkunç bir andı”
- Antarktika’daki deniz buzu seviyesi uzmanları neden endişelendiriyor?
Bugün Avustralya’da eşi Yvonne’la birlikte yaşayan David, çocukluk anılarını anlatırken gülümsüyor.
Abisi Dennis’i “çekici, eğlenceli, hayat dolu” biri olarak hatırlıyor.
“Tink” lakaplı Dennis Bell, 1934 doğumluydu. Kraliyet Hava Kuvvetleri’nde (RAF) çalıştı, meteoroloji eğitimi aldı. Daha sonra Falkland Adaları Bağımlılık Araştırma Kurumu’na katılarak Antarktika’da görev yaptı.
Ağabeyi David, onun çocukluktan beri Kaptan Robert Scott’un Kutup günlüklerine meraklı olduğunu söylüyor.
1958’de iki yıllık görevle Antarktika’ya giden Dennis, 12 kişilik bir ekiple King George Adası’ndaki küçük İngiliz üssünde çalışıyordu.
- Türkiye Antarktika’da ne yapıyor?
King George Adası’ndaki üste çalışanlar zorlu arazide köpeklerin çektiği kızaklarla hareket edebiliyordu.
Görevi, hava balonları uçurup üç saatte bir hava durumu raporlarını İngiltere’ye bildirmekti.
Soğuk kış aylarında yiyecek stoklarını düzenlemekten de sorumluydu. Aynı zamanda köpek sevgisiyle de ünlüydü; kızak köpeklerine bakıyor, yavru köpekler yetiştiriyordu.
BAS arşivleri, onun neşeli, çalışkan ve şakacı biri olduğunu yazıyor. Ayrıca yemek yapmadaki yeteneğiyle de anılıyordu.
Dennis Bell (solda) esprili olmasıyla da tanııyordu – bu resimde bir reklam karesini yeniden canlandırıyorlar
26 Temmuz 1959’da, 25. doğum gününden birkaç hafta sonra, Dennis ve arkadaşı Jeff Stokes bir buzulda ölçüm yapmaya çıktı.
Kar derindi, köpekler yorgundu. Dennis, onları teşvik etmek için öne geçti. Kayaklarını takmamıştı.
Bir anda kar tabakası çöktü ve çatlağa düştü.
Jeff ona seslendi, Dennis cevap verdi.
İp sarkıtıldı, köpekler ipi çekti ve Dennis yukarı doğru çekildi.
Ancak ipi beline bağlamıştı. Tam yukarı çıkarken kemeri koptu ve tekrar düştü.
Arkadaşı Dennis’e yeniden seslendi ancak bu kez yanıt alamadı.
David Bell, “Bu hikayenin etkisinden asla kurtulamayacağım” diyor.
O dönemde başka bir ekip üyesi Alan Sharman da ölmüştü, moral çok düşüktü. Raporda yazan şey şuydu:
“Dün Tink bir çatlağa düştü ve öldü. Hava izin verirse yarın döneceğiz.”
İronik bir şekilde, o sezon başında Alan Sharman’ın tabutunu yapan da Dennis’ti.
Ertesi gün hazırlanan raporda ise “Kızak geri döndü. Üzücü ayrıntıları duyduk. Jeff’in elleri ciddi şekilde donmuş. Kurtarma için daha fazla risk almayacağız” yazıyordu.
Dünyanın en güçlü okyanus akıntısı yavaşlıyor, şimdi ne olacak?
Dennis Bell (solda) ve Jeff Stokes (sağda). Jeff Stokes beş hafta önce, Dennis’in kemiklerinin bulunduğu haberini alamadan öldü.
David, annesinin bu kaybı asla atlatamadığını söylüyor:
“Onun fotoğrafına bile bakamazdı.”
Dennis’in kamp arkadaşı iki kişi aileyi ziyaret edip, Dennis’in anısına bir koyun postu hediye etmişlerdi. Ama cenaze, tören, vedalaşma olmamıştı.
“Hiçbir şey olmadı. Dennis sadece yok oldu” diyor David.
Yaklaşık 15 yıl önce, BAS’ın başkanı Rod Rhys Jones, David’le iletişime geçti.
Vakfa göre, 1944’ten bu yana 29 kişi, İngiliz Antarktika Bölgesi’nde bilimsel görevlerde çalışırken hayatını kaybetti.
Rod, 29 kişiden bazılarının yakınları için, sevdiklerinin yaşadığı ve öldüğü bu yerleri görmek üzere bir gezi düzenliyordu.
David de bu gemi yolculuğuna katıldı.
Ama kardeşinin kaldığı üsse ulaşamadı. Yine de denizden yapılan tören, ona biraz huzur vermişti.
- Antarktika’daki buzullar rekor derecede düşük düzeylerde
Bilim insanları Dennis’in kalıntılarını Henryk Arctowski Polonya Antarktika İstasyonu yakınında buldu.
Dennis bulunmuştu.
Burası King George Adası’nda Ecology Buzulu’nun eteğindeydi.
Bulunduğu yer, buzulların hareketi nedeniyle kaybolduğu noktadan oldukça uzaktaydı.
Polonyalı ekip onun tekrar kaybolmaması için GPS işareti koydular.
Polonya Antarktika İstasyonu’ndaki araştırmacılar kalıntıları dikkatlice kaydetti
David Bell, haber karşısında hâlâ şaşkın olduğunu söylüyor.
Polonyalı bilim insanlarına minnettar olduğunu ekleyen David, “Keşke annem ve babam da bu günü görebilseydi” diyor.
Yakında İngiltere’ye giderek kız kardeşi Valerie ile birlikte Dennis’i son yolculuğuna uğurlayacak.
“Harika bir duygu. Sonunda kardeşimle buluşacağım. Belki garip gelebilir ama mutluyuz. Artık bulundu, eve döndü.”
Antarktika’nın buzullarının çoğu geri çekiliyor ve geride kayalıkları bırakarak, içinde hapsolmuş malzemeyi ortaya çıkarıyor.
